Physios

In 2023 heeft 15 procent van de Nederlanders een angststoornis doorgemaakt, en 10 procent een depressie. In Vlaanderen was in 2023 de incidentie van angststoornissen 12 procent en van depressie 9 procent. Depressie en angststoornissen gaan vaak gepaard met somatische aandoeningen. Onderzoek toont aan dat bewegen de psychische én de lichamelijke gezondheid van deze doelgroep kan verbeteren. Lichaamsbeweging wordt onderverdeeld in ‘light intensity physical activity’ (LIPA), ‘moderate intensity continuous training’ (MICT) en ‘high intensity interval training’ (HIIT). Dit artikel bespreekt de effectiviteit van LIPA, MICT en HIIT bij mensen met een depressie en/of angststoornis. Het artikel besluit met evidence-based adviezen, met bijzondere aandacht voor een persoonsgericht oefenprogramma en de motivationele ondersteuning.

Reumatologie is het vakgebied van niet-traumatische aandoeningen van het houdings- en bewegingsapparaat waarbij ontsteking een rol speelt. Reumatoïde artritis, axiale spondylartritis en artritis psoriatica zijn veelvoorkomende reumatische ontstekingsziekten met een chronisch beloop en met gevolgen voor het functioneren en de kwaliteit van leven. Vroegtijdig starten met medicamenteuze behandeling kan het ziektebeloop gunstig beïnvloeden. Fysiotherapeutische interventies zijn in alle fasen van deze ziekten nuttig om pijn en vermoeidheid te verminderen en overige gevolgen te beperken. Dit artikel heeft als doel om de vertaalslag te maken van de wetenschap naar de praktijk. Verder biedt het voor fysiotherapeuten een nuttig overzicht om de patiënt tijdig te (laten) verwijzen en patiënten met een bekende diagnose zo goed mogelijk te begeleiden en behandelen.

Veel ouderen ervaren angst om te vallen in het dagelijks leven. Zulke ‘valangst’ kan leiden tot negatieve veranderingen in het beweeggedrag (zoals het vermijden van activiteit) en daardoor bijdragen aan een grotere kans om te vallen. Soms kan valangst echter leiden tot adaptieve veranderingen in het bewegen en daardoor het valrisico juist verminderen. Dit artikel presenteert een overzicht van de huidige wetenschappelijke kennis over hoe valangst de perceptie, cognitie en bewegingsuitvoering beïnvloedt. Op basis hiervan is er een nieuw theoretisch model ontwikkeld dat beschrijft hoe valangst het valrisico kan verhogen of verlagen, afhankelijk van de mate van ervaren controle over vallen. Tot slot komt een onlangs gevalideerde screenende vragenlijst aan bod waarmee deze mate van ervaren controle te meten is, zodat therapeuten beter kunnen inschatten bij welke patiënten valangst waarschijnlijk zal leiden tot negatieve veranderingen in het gedrag en een verhoogd valrisico.

Een hersenschudding komt vaker voor dan in het algemeen wordt aangenomen. Veel zorgprofessionals herkennen een hersenschudding niet en/of geven niet de juiste informatie en adviezen. Vaak wordt het advies gegeven om maar even rustig aan te doen. De huidige literatuur toont aan dat dit advies kan leiden tot aanhoudende klachten en verergering van symptomen. De juiste zorg in de vroege fase na een hersenschudding is essentieel om het risico op aanhoudende klachten te verkleinen. Dit artikel beschrijft allereerst wat een hersenschudding is en hoe een hersenschudding ontstaat. Daarna volgt een overzicht van de basisadviezen waar een fysiotherapeut in de vroege fase na een hersenschudding rekening mee moet houden

Met de bewijsdrift naar zuivere effecten heeft de beroepsgroep fysiotherapie zich onbedoeld de afgelopen decennia in de nesten gewerkt. Sterker: fysiotherapeuten hebben in de eigen staart gebeten door ‘evidence based medicine’ eenzijdig te gebruiken. Onze richtlijnen en statements zijn te hiërarchisch ingedeeld volgens de gangbare wetenschappelijke en maatschappelijke opvatting. Het sluit aan bij de traditionele ‘Popperiaanse’ zoektocht naar een waardevrije verticale kennisladder. Hoog op de kennisladder staan de therapieën waar harde bewijzen voor zijn. Deze behandelingen vertegenwoordigen de objectieve waarheid met de randomized clinical trial (RCT) als hoogste goed en gouden standaard. Op de onderste trede staan de behandelingen gebaseerd op praktijkconsensus die schromelijke wordt ondergewaardeerd. Gelukkig nam oud-minister Robbert Dijkgraaf afstand van de huidige hiërarchische ranking. Hij pleitte voor een horizontale kenniswaaier met plaats voor het ambacht. Met de introductie van het complexiteitsdenken kan het ambacht de plek krijgen die het verdient. Fysiotherapeuten hebben nu eenmaal te maken onzekerheden in hun werk en het is handig om daar ruimte voor te maken in de praktijk. Om vorm te geven aan deze nieuwe ontwikkeling, waar praktijkkennis de plek krijgt die het verdient, is het misschien tijd voor een ‘jamsessie’ zoals in de muziekwereld wordt gehanteerd. Jammen staat voor samenwerking in vrijheid en is te gebruiken als metafoor om het debat met de verschillende actoren te voeren.

Kracht afkomstig van de skeletspieren kan, behalve via de origo en insertie, ook via het epimysium naar het skelet worden overgedragen, wat bekend staat als epimusculaire myofasciale krachttransmissie. Hoe prominent is dit mechanisme bij normale lichaamsbewegingen? En hoe sluit onze kennis hierover aan bij therapieën die zich specifiek richten op bindweefsel? Dit artikel onderzoekt deze vragen aan de hand van recente literatuur. De conclusie is dat de functionele betekenis van epimusculaire krachttransmissie nog niet volledig is opgehelderd. Deze onduidelijkheid strekt zich ook uit tot de effectiviteit en de onderliggende mechanismen van behandelmethoden die zich richten op de manipulatie van bindweefsel.