Tuberculose van het centrale zenuwstelsel
Tuberculose van het centrale zenuwstelsel doet zich in Nederland vooral voor bij mensen uit landen waar tuberculose endemisch is, of bij de ouderen die in hun jeugd besmet zijn geraakt. Een hiv-infectie en immuunsuppressie verhogen het risico. De ziekte kan zich uiten als een subacute meningitis, cerebrale tuberculomen of myelitis/spondylodiscitis. Tuberculeuze meningitis kan ernstig verlopen met sterfte of blijvende schade tot gevolg. Helaas wordt het vaak te laat herkend. Microbiologische diagnostiek van de liquor is ongevoelig, en dikwijls wordt er een waarschijnlijkheidsdiagnose gesteld op basis van het klinische beeld, typische liquorafwijkingen en epidemiologie. De behandeling bestaat uit maandenlange antimycobacteriële behandeling, adjuvante corticosteroïden en soms uit liquordrainage. Tijdens de behandeling kan een paradoxale verslechtering optreden met een toename van de koorts, inflammatie en neurologische en/of radiologische achteruitgang. Dit noopt tot verlengde of hernieuwde immunosuppressie. Als aan tuberculose van het centrale zenuwstelsel wordt gedacht, moet isolatie worden overwogen, omdat veel patiënten ook longafwijkingen hebben en daarmee besmettelijk kunnen zijn.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- weet u wanneer u de diagnose tuberculeuze meningitis of andere vormen van tuberculose van het centraal zenuwstelsel zou moeten overwegen
- weet u welke diagnostiek en welke mogelijke alternatieve diagnosen u moet overwegen
- weet u dat u bij een verdenking op tuberculose van het centraal zenuwstelsel altijd een hiv-test moet inzetten
- weet u dat een interferon-gamma release assay (IGRA) of Mantoux-reactie niet zinvol is bij de diagnostiek van actieve tuberculose
- weet u dat u bij een verdenking op tuberculose van het centraal zenuwstelsel onderzoek moet doen naar longtuberculose en aerogene isolatie moet overwegen
- kent u de algemene behandelprincipes van tuberculeuze meningitis evenals de voornaamste complicaties