A&I

Hart- en vaatziekten zijn de meest voorkomende oorzaken van morbiditeit en mortaliteit in de westerse samenleving. Met de toenemende gemiddelde leeftijd van de chirurgische populatie zal de anesthesist meer hoogrisicopatiënten voor cardiovasculaire complicaties behandelen in de perioperatieve periode. Afgelopen jaren zijn nieuwe cardioprotectieve strategieën ontwikkeld om het risico op myocardiale ischemie in de perioperatieve periode te verkleinen. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden van cardioprotectie door anesthetica, zoals door preconditionering en postconditionering, en de bekende mechanismen erachter. De resultaten van alle tot nu toe verrichte klinische trials met preconditionering met anesthetica zullen worden besproken

Myasthenia gravis is van de neuromusculaire aandoeningen wellicht degene die wij in de anesthesiologische praktijk en op de intensive care (IC) het meest zien. De incidentie van deze autoimmuunziekte is ongeveer 1 op 25.000, waarbij de vaak adolescente patiënten een wisselend klachtenpatroon vertonen. Voorbereiding op een thymectomie, het soort medicijnen dat door myastheniepatiënten wordt gebruikt, en de toegenomen gevoeligheid voor spierverslappers zijn de belangrijkste aandachtspunten voor ons.

Ernstige sepsis is een complex ziektebeeld waarbij meerdere vitale functies tegelijkertijd disfunctioneren. De mortaliteit en morbiditeit van ernstige sepsis is hoog. Wanneer ernstige sepsis in een vroege fase wordt herkend, kan de behandeling vroeg worden begonnen. Analoog aan het acuut myocardinfarct of cerebrovasculair accident zijn de golden hours cruciaal voor een betere overleving en vermindering van de restschade. Recente publicaties naar diverse orgaanspecifieke dysfuncties bij ernstige sepsis hebben laten zien dat snelle diagnostiek en snelle toepassing van de behandeling binnen zes uur na het stellen van de diagnose, zal leiden tot een verbeterde overleving.

Het aantal patiënten met een implanteerbare cardioverterdefibrillator (ICD) neemt sterk toe en zal in de toekomst alleen maar verder toenemen. Als een patiënt met een ICD een operatieve ingreep ondergaat, moet de ICD in principe gedeactiveerd worden om onterecht defibrilleren te voorkomen. Dit wordt doorgaans gedaan door een pacemakertechnicus. In spoedgevallen, wanneer geen technicus op korte termijn beschikbaar is, kan gebruik worden gemaakt van een magneet om de ICD te deactiveren.

De komst van de transesofagealeof slokdarm echocardiografie (TEE) heeft de mogelijkheden van hemodynamische diagnostiek en monitor bij vrijwel alle cardiovasculaire operaties in het perioperatieve proces enorm uitgebreid. Deze minimale invasieve techniek wordt zowel peroperatief als postoperatief op de intensive care (IC) steeds vaker gebruikt. Voor een juist en verantwoord gebruik van TEE is kennis van de fysische basisprincipes en door training verkregen vaardigheden noodzakelijk. TEE geeft goede informatie over de vullingsstatus van het hart, de wandbeweging en eventueel aanwezige pericardeffusie. Deze techniek is onontbeerlijk gebleken bij hartchirurgie van zowel congenitale hartgebreken als hartkleppathologie.

Perioperatief optredende myocardischemie treedt meestal vroeg in de postoperatieve periode op en wordt gekenmerkt door stille ischemie van het STdepressietype, vaak voorafgegaan door een stijging in de hartfrequentie. Deze ischemie kan leiden tot een perioperatief myocardinfarct (PMI). In de pathofysiologie van het PMI speelt het ruptureren van een instabiele coronaire plaque waarschijnlijk een minder grote rol, maar is er veelal sprake van een stressgeïnduceerd myocardinfarct in aanwezigheid van coronaire stenoses.