AccreDidact POH-GGZ

Samen beslissen is een kernwaarde in de functie van de POH-GGZ en krijgt toenemend aandacht binnen de zorg. Het draait om de dialoog waarin patiënt en zorgverlener samen onderzoeken welke zorg het best past bij de wensen, voorkeuren en leefwereld van de patiënt. Ook bij psychische klachten zoals depressie, angst en burn-out is maatwerk essentieel. Voor de POH-GGZ betekent dit: het toepassen van communicatietechnieken en het kennen van de effecten van samen beslissen op het behandelproces. Deze nascholing bestaat uit drie blokken. In BLOK A worden de achtergronden en definities van samen beslissen besproken, evenals het belang van het bespreken van patiëntvoorkeuren. BLOK B richt zich op concrete gespreksvoering over controleafspraken, leefstijl en medicatie, met aandacht voor motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht werken. BLOK C biedt een verdieping met casuïstiek over complexe psychische problematiek, inclusief de samenwerking met andere zorgprofessionals. Deze nascholing helpt u om samen met uw patiënt te komen tot weloverwogen, passende zorgbesluiten in de huisartsenpraktijk. Daarbij gebruiken we bewust de term ‘samen beslissen’, conform het taalgebruik van Patiëntenfederatie Nederland.

Veel mensen die een ingrijpend verlies meemaken, zoals het overlijden van een dierbare of het verlies van werk, relatie of gezondheid, kloppen aan bij de huisarts of POH-GGZ. De POH-GGZ speelt een belangrijke rol in het herkennen van normale rouwreacties en het signaleren van patiënten met verhoogd risico op gecompliceerde rouw, zoals de persisterende complexe rouwstoornis. In deze nascholing staat het onderscheid tussen normale rouw en de persisterende complexe rouwstoornis centraal. U leert wanneer het passend is om te normaliseren, te begeleiden of te verwijzen. Ook wordt duidelijk hoe de POH-GGZ herstel kan ondersteunen en wanneer aanvullende zorg nodig is. In BLOK A worden prevalentie, classificatie (ICPC en DSM-5), en het gebruik van de rouwmeter besproken. BLOK B behandelt de rouwtaken en de praktische rol van de POH-GGZ in begeleiding en behandeling. De nascholing is gebaseerd op het Handboek POH-GGZ, de Generieke module Psychische klachten in de huisartsenpraktijk, en diverse relevante richtlijnen en leerboeken. Hoewel rouwreacties na uiteenlopende vormen van verlies kunnen ontstaan, ligt de nadruk in deze nascholing op rouw na overlijden, omdat hierover het meeste onderzoek beschikbaar is.

De somatisch-symptoomstoornis (SSS) is een nieuwe DSM-5-classificatie die lichamelijke klachten beschrijft waarbij het disfunctionele omgaan met deze klachten centraal staat. Deze classificatie vervangt termen als somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) en somatoforme stoornissen, en voorkomt strijd over het wel of niet kunnen verklaren van klachten. In plaats daarvan biedt het ruimte om te onderzoeken hoe de patiënt met zijn klachten omgaat, ongeacht of er sprake is van een lichamelijke ziekte. De POH-GGZ speelt hierin een belangrijke rol. Deze nascholing geeft inzicht in het herkennen en begeleiden van patiënten met SSS binnen de huisartsenpraktijk. In BLOK A staat de presentatie van hinderlijke lichamelijke klachten centraal en wordt de nieuwe diagnostiek toegelicht. In BLOK B komt de praktische aanpak aan bod, inclusief wetenschappelijke inzichten, communicatie met de patiënt en de rol van de POH-GGZ in samenwerking met de huisarts. Hoewel een specifieke richtlijn voor SSS nog ontbreekt, biedt deze nascholing houvast voor passende zorg. De nadruk ligt op maatwerk, normaliseren en het vergroten van veerkracht, in lijn met de definitie van gezondheid volgens Huber. De nagebootste stoornis blijft buiten beschouwing.

Overspanning en burn-out komen veel voor en vormen een belangrijke oorzaak van ziekteverzuim. Zo geeft 15% van de vrouwen en 9% van de mannen aan hun werk te hebben onderbroken vanwege deze klachten. In 92% van de gevallen werd de diagnose bevestigd door een huisarts of bedrijfsarts. Burn-out is zelfs verantwoordelijk voor 29% van het werkgerelateerde ziekteverzuim. Door toenemende bekendheid met de diagnose én de complexiteit van de samenleving, komen mensen met stressgerelateerde klachten steeds vaker bij de POH-GGZ terecht. In deze nascholing staat de NHG-Standaard Overspanning en Burn-out (2018) centraal. Deze is gebaseerd op de generieke module Psychische klachten in de Huisartsenpraktijk en andere richtlijnen en leerboeken. In BLOK A wordt ingegaan op de kenmerken van overspanning en burn-out. BLOK B bespreekt de verschillen tussen overspanning, burn-out en depressie. Vervolgens komt de begeleiding van deze klachten aan bod. Na afronding van deze nascholing ben je als POH-GGZ beter toegerust om deze problematiek te herkennen, te duiden en adequaat te begeleiden binnen de huisartsenzorg.

Psychotische ervaringen komen relatief vaak voor in de algemene bevolking en zijn niet altijd pathologisch. Wanneer deze ervaringen echter het dagelijks functioneren belemmeren, kan er sprake zijn van een psychotische stoornis. In deze nascholing staat het herkennen en begeleiden van mensen met psychotische symptomen centraal, zowel in de voorfase als bij een bestaande psychotische stoornis. De nascholing biedt POH’s-GGZ handvatten om psychotische ervaringen te onderscheiden van andere klachten, bijvoorbeeld binnen stemmings-, angst- of persoonlijkheidsstoornissen. Ook is er aandacht voor de rol van de POH-GGZ bij monitoring van patiënten die met een stabiele psychotische stoornis zijn terugverwezen naar de huisartspraktijk. Daarbij is kennis nodig van het uitvragen van psychotische klachten, het interpreteren van signalen en het volgen van de standaarden voor bijwerkingen en effect van antipsychotica. De e-learning is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten, waaronder de Zorgstandaard Psychose. Hiermee ben je als POH-GGZ beter toegerust om psychotische symptomen vroegtijdig te herkennen, passende zorg te bieden of tijdig door te verwijzen.

Suïcidaal gedrag komt frequent voor in de huisartsenpraktijk, vaak als symptoom bij diverse psychiatrische stoornissen of als uiting van existentiële worsteling zonder DSM-classificatie. Slechts twee DSM-5-classificaties, namelijk de borderline persoonlijkheidsstoornis en de depressieve stoornis, bevatten suïcidaliteit expliciet als symptoom. Suïcide is een zeldzame maar ernstige uitkomst, met grote impact op nabestaanden en zorgverleners. Deze nascholing biedt een praktische vertaling van de Multidisciplinaire Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Suïcidaal Gedrag (2012) en de generieke module Suïcidaal gedrag (2017). In BLOK A komen de algemene principes van suïcidaal gedrag aan bod, inclusief risicotaxatie en differentiatie. BLOK B behandelt het handelen bij suïcidaal gedrag, zowel in acute als chronische situaties, en mogelijkheden voor begeleiding. Tot slot gaat BLOK C in op de handelwijze na een suïcide, inclusief omgang met nabestaanden en het verwerken van emoties als behandelaar. De nascholing biedt handvatten voor risicotaxatie en communicatie, waarbij klinische ervaring, kennis en collegiale toetsing essentieel zijn. Daarmee ondersteunt deze e-learning de POH-GGZ in zijn of haar rol binnen de huisartsenpraktijk bij deze complexe en beladen thematiek.