Verslaving aan geneesmiddelen en andere psychoactieve stoffen
Verslaving aan geneesmiddelen, zoals opioïden en benzodiazepinen, vormt een groeiend probleem en ethisch dilemma in de eerstelijnszorg. Niet alleen apothekers, maar ook huisartsen en praktijkondersteuners GGZ (POH-GGZ) worden regelmatig geconfronteerd met patiënten die mogelijk kampen met middelenmisbruik. Het herkennen en bespreekbaar maken van dit probleem is essentieel om schade te beperken en passende zorg te bieden. Deze nascholing biedt POH’s-GGZ praktische handvatten om verslaving te signaleren, bespreekbaar te maken en in samenwerking met de huisarts en andere ketenpartners te handelen. In BLOK A wordt ingegaan op verslaving in brede zin: signalen, risicofactoren en de rol van de POH-GGZ. BLOK B richt zich specifiek op geneesmiddelenverslaving, met nadruk op opioïden en benzodiazepinen. Daarbij is aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de opioïdencrisis in de Verenigde Staten, en de situatie in Nederland. Na afloop van deze nascholing kun je, in afstemming met de huisarts, bijdragen aan vroegsignalering, begeleiding en – waar nodig – doorverwijzing van patiënten met een (potentiële) geneesmiddelenverslaving.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- ken je de betekenis van lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid
- weet je wat een verslaving is en hoelang het kan duren voordat iemand een verslaving heeft
- weet je welke verslaving het meest voorkomt in Nederland en ken je de omvang ervan
- weet je hoe een verslaving ontstaat en welke risicofactoren een rol spelen
- ken je de DSM-5-definitie stoornis in het gebruik van middelen en weet je wat ermee bedoeld wordt
- weet je met welke klachten patiënten met een verslaving zich kunnen presenteren
- ken je de maatschappelijke en sociale problemen die voortkomen uit verslaving
- weet je wat geneesmiddelenverslaving is en welke geneesmiddelen het meest frequent tot verslaving leiden
- weet je wat het belang van de samenwerking van huisarts, apotheker en POH-GGZ is en welke afspraken je kunt maken om geneesmiddelenverslaving te voorkomen
- begrijp je het verschil tussen chronisch gebruik van geneesmiddelen en verslaving
- weet je hoe je het gesprek kunt aangaan met een collega, wanneer je middelenmisbruik vermoedt
- kun je met je patiënt het gesprek aangaan over misbruik en/of verslaving en weet je welke behandelinterventies er zijn