AccreDidact Huisarts

Drugs worden om uiteenlopende redenen gebruikt: uit nieuwsgierigheid, voor sociale interactie tijdens het uitgaan of ter probleemverdringing. De grens tussen recreatief gebruik en gebruik bij afhankelijkheid is vaak vaag, omdat het om dezelfde middelen gaat. Hoewel sommige gebruikers goed geïntegreerd zijn en weinig verschillen van niet-gebruikers, raakt een andere groep juist gemarginaliseerd, met lagere sociaaleconomische status en vaker psychiatrische of sociale problematiek. In deze nascholing krijgt u een actuele update van de eerdere nascholing uit 2014 (Populaire harddrugs), met recente cijfers en wetenschappelijke inzichten. De focus ligt op de meest gebruikte (veelal illegale) drugs: hun effecten, gezondheidsrisico’s en hoe u gezondheidsverstoringen herkent en behandelt. Daarnaast komt kort de Nederlandse wetgeving rond drugs aan bod. De e-learning besteedt ook aandacht aan herkenning van problematisch gebruik in de huisartsenpraktijk. U maakt kennis met praktische instrumenten om een eventueel drugsprobleem te signaleren. Zo kunt u een passende rol spelen in de begeleiding van patiënten met middelengebruik en afhankelijkheid.

De overgang is een actueel en veelbesproken onderwerp, zowel binnen als buiten de spreekkamer. In juni 2022 verscheen een geactualiseerde versie van de NHG-Standaard De overgang, met belangrijke wijzigingen die deze nascholing meer dan rechtvaardigen. Ongeveer 1,8 miljoen vrouwen in Nederland bevinden zich in de overgang, waarvan 80% overgangsklachten ervaart. In deze nascholing komen zowel de typische klachten – zoals opvliegers, nachtelijk zweten en urogenitale atrofie – als de atypische verschijnselen uitgebreid aan bod. We bespreken ook het beloop, de ernst en de impact van deze klachten op het dagelijks functioneren, en staan stil bij de vraag of deze klachten vroegtijdig herkend en serieus genomen worden. Daarnaast gaan we in op de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelopties, waaronder de rol van oestrogenen en progestagenen. De veranderde kijk op hormoontherapie, inclusief risico-inschatting bij mammacarcinoom, komt uitvoerig aan de orde. Deze e-learning helpt u om uw kennis te actualiseren en vrouwen met overgangsklachten effectief en op maat te begeleiden, op basis van de laatste richtlijnen en inzichten.

Als huisarts schrijft u dagelijks geneesmiddelen voor, maar de weg die een geneesmiddel aflegt vóór het in uw spreekkamer belandt, is lang, kostbaar en complex. In deze nascholing krijgt u een overzicht van het volledige ontwikkelingsproces van een geneesmiddel: van ontwerp tot registratie en postmarketingonderzoek. We starten met een korte schets van de geschiedenis van het geneesmiddelonderzoek, inclusief de ontdekking van enkele oude antibiotica. Vervolgens behandelen we het zoeken naar een ‘target’ (zoals een receptor) en het ontwerp van een bijpassend molecuul. Daarna volgen de preklinische en klinische fasen, waarbij op verschillende momenten besloten wordt of het traject wordt voortgezet. Een positief oordeel van de registratieautoriteiten is cruciaal, maar zelfs na markttoelating kunnen veiligheidsproblemen in de postmarketingfase het gebruik van een middel alsnog doen stoppen. Daarom komt ook klinisch fase IV-onderzoek kort aan bod. Deze nascholing richt zich op het wetenschappelijke en klinische ontwikkeltraject van geneesmiddelen. Prijsvorming en vergoedingskwesties blijven buiten beschouwing, aangezien die materie te omvangrijk is voor deze nascholing.

Dankzij de hernieuwde belangstelling voor placebo-effecten in de geneeskunde is er ook in de huisartsenpraktijk ruimte ontstaan voor reflectie op de toepasbaarheid ervan. Deze nascholing richt zich met name op het derde aspect van placebo-onderzoek: de praktische implicaties van placebo- en nocebo-effecten in de dagelijkse praktijk. Daarbij wordt onder meer stilgestaan bij de impact van verwachtingen, communicatie en context op behandelresultaten. Aan de hand van casuïstiek – onder andere over antidepressiva en statines – wordt geïllustreerd hoe placebo- en nocebo-effecten kunnen optreden en wat dit betekent voor patiëntenzorg. Daarnaast wordt een internationale consensusrichtlijn besproken over de omgang met deze effecten in de praktijk, evenals aanbevelingen over patiëntvoorlichting. De nascholing is verder gebaseerd op recente publicaties, waaronder meta-analyses, systematische reviews en artikelen uit het Geneesmiddelenbulletin. Hoewel ‘evidence-based’ richtlijnen nog ontbreken, biedt deze nascholing u actuele inzichten en praktische handvatten om placebo-effecten constructief te benutten en nocebo-effecten zoveel mogelijk te voorkomen. Zo krijgt u als huisarts meer grip op een fenomeen dat, bewust of onbewust, een rol speelt in vrijwel iedere behandelrelatie.

Positieve Gezondheid is een brede benadering van gezondheid, ontwikkeld door oud-huisarts Machteld Huber. Deze visie draagt bij aan een verschuiving van ziektegericht naar gezondheidsgericht denken en sluit aan bij de herijkte kernwaarden Persoonsgerichte Zorg en Samen Beslissen. Het concept geeft handen en voeten aan het bevorderen van gezondheid, zoals ook verankerd in het Raamplan 2020 voor het medisch curriculum. In deze nascholing wordt in BLOK A ingegaan op de achtergronden van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. BLOK B richt zich op de toepassing ervan in de spreekkamer, aan de hand van het spinnenwebmodel en het voeren van het ‘andere gesprek’. Dit helpt huisartsen om beter aan te sluiten bij de wensen en behoeften van hun patiënten en vergroot vaak het eigen werkplezier. De nascholing biedt een stevige basis om als huisarts met Positieve Gezondheid aan de slag te gaan. Succesvolle implementatie vraagt om actie op meerdere niveaus. Ter afsluiting vindt u in BLOK B aanvullende lees- en trainingstips voor verdere verdieping.

Vaccineren is een van de meest kosteneffectieve methoden om infectieziekten te voorkomen. In deze nascholing staat de werking van vaccins centraal, evenals hun samenstelling, effectiviteit, bijwerkingen en de inzet ervan door de Nederlandse overheid. U krijgt een overzicht van hoe vaccins bescherming bieden tegen micro-organismen zoals virussen, bacteriën en parasieten, en waarom volledig contact vermijden met deze verwekkers in de praktijk onmogelijk is. In BLOK A wordt uitgelegd hoe vaccins immuniteit opwekken, welke typen vaccins er zijn en welke rol ze spelen in de preventie van infectieziekten. BLOK B gaat dieper in op de toepassing in de huisartsenpraktijk en bespreekt actuele vaccins tegen onder andere COVID-19, gordelroos, meningokokken en pneumokokken bij ouderen. Daarnaast wordt kort stilgestaan bij innovatieve ontwikkelingen buiten infectiepreventie, zoals vaccins tegen allergieën, kanker en verslaving. Specifieke productinformatie wordt niet behandeld; hiervoor wordt verwezen naar bronnen als www.cbg-meb.nl en het Farmacotherapeutisch Kompas. Deze nascholing biedt huisartsen praktische handvatten om vaccinaties doelgericht in te zetten en patiënten hierover adequaat te informeren.