AccreDidact Huisarts

Het aantal mensen met overgewicht en obesitas stijgt wereldwijd, ook in Nederland. Naar verwachting heeft in 2040 62% van de volwassenen overgewicht. Obesitas brengt aanzienlijke gezondheidsrisico’s met zich mee en vraagt om gerichte preventie, behandeling en samenwerking in de eerstelijnszorg. In deze nascholing staat obesitas centraal: de pathofysiologie, risicofactoren en behandelmogelijkheden, inclusief medicatie. Ook wordt ingegaan op de nieuwe multidisciplinaire richtlijn Overgewicht en obesitas bij volwassenen (Partnerschap Overgewicht Nederland, juli 2023), waarin het gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico belangrijker is dan alleen de BMI. Daarnaast is er aandacht voor de gevolgen van bariatrische chirurgie, zoals veranderingen in fysiologie, geneesmiddelwerking, noodzakelijke supplementen en controles. De e-learning biedt praktische handvatten voor huisartsen en apothekers om samen de zorg voor mensen met obesitas te verbeteren. Er wordt stilgestaan bij medicatiekeuze, dosisaanpassingen na bariatrische ingrepen, het vastleggen van operatiestatus én het belang van een respectvolle bejegening van patiënten met obesitas.

Door de groei en vergrijzing van de bevolking neemt het aantal mensen met chronische aandoeningen sterk toe. Multimorbiditeit gaat vaak gepaard met polyfarmacie – het chronisch gebruik van vijf of meer geneesmiddelen – wat kan leiden tot interacties, bijwerkingen en contra-indicaties. Medicatiebeoordelingen zijn ontwikkeld om het geneesmiddelgebruik bij deze patiënten te optimaliseren. In deze nascholing staat de STRIP-methode centraal (Systematic Tool to Reduce Inappropriate Prescribing), zoals beschreven in de multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen. De nadruk ligt op de farmacotherapeutische analyse en de voorwaarden voor een goede medicatiebeoordeling. Ook wordt aandacht besteed aan de uitvoering van medicatiebeoordelingen in de praktijk, zoals besproken in onderdeel B3. De e-learning bevat uitgebreide casuïstiek die representatief is voor de gemiddelde polyfarmaciepatiënt met vooral cardiovasculaire, metabole en geriatrische problematiek. U werkt actief met deze casussen; de uitleg van de vragen vormt tevens toetsstof. Deze nascholing biedt praktische handvatten voor huisartsen en apothekers om gezamenlijk polyfarmacie doelgericht en patiëntgericht aan te pakken.

Ernstige psychische aandoeningen (EPA) omvatten onder meer psychotische stoornissen, ernstige stemmingsstoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en verslavingen. In de huisartsenpraktijk betreft dit een overzichtelijke, maar kwetsbare groep patiënten met complexe zorgbehoeften. Ze zijn crisisgevoelig, kampen vaker met lichamelijke gezondheidsproblemen en doen daardoor regelmatig een beroep op de eerste lijn. Deze nascholing richt zich op de rol van de huisarts, doktersassistent, POH-S en POH-GGZ in de zorg voor patiënten met EPA. Blok A behandelt herstelgerichte zorg en hoe u patiënten kunt ondersteunen in het versterken van regie en veerkracht. Blok B gaat in op netwerkpsychiatrie en de samenwerking met familie en andere zorgverleners. Blok C belicht de lichamelijke gezondheid, risico’s en bijwerkingen van psychofarmaca, zoals antipsychotica, antidepressiva en stemmingsstabilisatoren. Daarnaast is er aandacht voor communicatie, omgaan met grensoverschrijdend gedrag en juridische kaders. Door ambulantisering en terugverwijzing naar de eerste lijn groeit de rol van de huisartsenpraktijk in de zorg voor EPA-patiënten. Deze e-learning biedt praktische handvatten om deze patiënten adequaat en veilig te begeleiden binnen de eerste lijn.

Hartfalen is een veelvoorkomend en ernstig gezondheidsprobleem in de huisartsenpraktijk. In Nederland leven circa 241.300 mensen met hartfalen, van wie bijna 90% 65 jaar of ouder is. Door vergrijzing, hogere levensverwachting en betere overleving na een myocardinfarct zal het aantal patiënten met hartfalen verder toenemen. Het tijdig herkennen van hartfalen is van groot belang, maar in de beginfase is de diagnose lastig. Aspecifieke klachten zoals moeheid, kortademigheid en verminderd inspanningsvermogen kunnen gemakkelijk aan andere oorzaken worden toegeschreven, vooral bij ouderen. Toch is vroege herkenning essentieel, omdat onbehandeld hartfalen een slechte prognose heeft, vergelijkbaar met die van sommige maligniteiten. In deze nascholing leert u hartfalen vroegtijdig te herkennen en wordt u op de hoogte gebracht van de nieuwste inzichten in diagnostiek en behandeling. Er is aandacht voor medicamenteuze innovaties, zoals de SGLT2-remmers, en technische interventies zoals cardiale resynchronisatietherapie. De e-learning biedt praktische kennis om de zorg voor patiënten met hartfalen te verbeteren en bij te dragen aan betere uitkomsten en kwaliteit van leven.

De zichtbaarheid en maatschappelijke erkenning van transgender personen is de afgelopen jaren sterk toegenomen, met meer ruimte voor genderdiversiteit en zelfbeschikking. Tegelijkertijd is de zorgvraag rondom genderincongruentie sterk gestegen. Huisartsen krijgen hierdoor steeds vaker vragen over psychische klachten, sociale uitsluiting, of medische genderbevestigende behandelingen. Door lange wachttijden bij gespecialiseerde centra is het van belang dat ook de eerstelijnszorg goed toegerust is om deze patiënten te ondersteunen. In deze nascholing wordt ingegaan op de rol van de huisarts bij transgenderzorg. U krijgt inzicht in psychische en medische hulpvragen, criteria voor medische interventies en wat u kunt bieden tijdens de wachttijd. Ook is er aandacht voor maatschappelijke discussie en kritiek op transgenderzorg, met name bij jongeren, en de wijze waarop u hier in de praktijk vragen over kunt verwachten. De nascholing baseert zich op de Kwaliteitsstandaard Transgenderzorg – Somatisch (2018), Kwaliteitsstandaard Psychische Transgenderzorg (2017) en de internationale Standards of Care for the Health of Transgender and Gender Diverse People, version 8.

De dwangstoornis – ook wel obsessieve-compulsieve stoornis (OCS of OCD) genoemd – is een veelvoorkomende, maar vaak on(der)gediagnosticeerde psychische aandoening. Ondanks het feit dat OCD vaker voorkomt dan psychoses, blijft herkenning in de huisartsenpraktijk uit, mede door schaamte, zorgmijding en het vermogen van patiënten om de symptomen te verbergen. Ook wordt de stoornis regelmatig verward met of overschaduwd door comorbide angst- of stemmingsstoornissen. In deze nascholing worden het klinisch beeld, de diagnostiek en de behandeling van de dwangstoornis besproken. Blok A behandelt de presentatie en herkenning van OCD in de eerste lijn, inclusief minder bekende vormen zoals homoseksuele OCD. Blok B gaat in op de behandelopties, waaronder cognitieve gedragstherapie en serotonerge medicatie. Ook worden verwante stoornissen uit de DSM-5-groep – zoals morfodysfore stoornis of verzamelstoornis – kort besproken. De huisarts speelt, samen met de POH-GGZ, een belangrijke rol in vroegdetectie en begeleiding. Kennis van de verschillende presentatievormen en actuele behandelopties is essentieel om onderbehandeling te voorkomen. De inhoud van deze nascholing is deels gebaseerd op het boek Vals alarm. Leven met een dwangstoornis, dat verdieping biedt bij het besproken materiaal.