AccreDidact Farmaceutisch consulent

Het gebruik van antidepressiva is al decennia onderwerp van maatschappelijk debat. In Nederland gebruiken meer dan 1.000.000 mensen deze middelen, vaak langdurig en soms off-label. Vooral het stoppen met antidepressiva roept veel vragen op, zowel bij zorgverleners als in de media. Deze nascholing richt zich op het klinisch relevante vraagstuk: wanneer en bij wie is het verantwoord om antidepressiva af te bouwen, en hoe doe je dat zorgvuldig? Thema’s als het risico op recidief, de frequentie en voorspelbaarheid van onttrekkingsverschijnselen, en praktische handelingsstrategieën komen aan bod. In deze e-learning ligt de focus op selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) en serotonine- en noradrenalineheropnameremmers (SNRI’s), de middelen die het meest worden gebruikt. Ondanks de beperkte wetenschappelijke onderbouwing biedt de nascholing een praktische rationale voor het afbouwen van antidepressiva. U krijgt handvatten om samen met patiënt, psychiater en apotheker tot een weloverwogen besluit en begeleid afbouwtraject te komen. Zo ondersteunt deze nascholing u in het leveren van passende en veilige zorg bij het stoppen van antidepressiva.

Deze nascholing geeft u in vogelvlucht inzicht in het complexe en tijdrovende proces van geneesmiddelontwikkeling – van het eerste ontwerp tot en met de registratie en postmarketingfase. Het traject duurt vaak langer dan tien jaar, waarbij veel kandidaat-geneesmiddelen het eindpunt niet bereiken. Tijdens elke fase wordt opnieuw beoordeeld: to go or not to go. De nascholing start met een beknopte geschiedenis van de farmaceutische industrie en de ontdekking van bijvoorbeeld oude antibiotica. Vervolgens wordt het ontwerp van geneesmiddelen besproken, met nadruk op het vinden van een geschikt ‘target’ en het ontwikkelen van een bijpassend molecuul. Daarna komen het preklinisch en klinisch onderzoek aan bod, inclusief de registratieprocedure. Ook de postmarketingfase krijgt aandacht, in het bijzonder fase IV-onderzoek en de blijvende beoordeling van geneesmiddelveiligheid. Prijsvorming en vergoedingsproblematiek vallen buiten het bereik van deze e-learning. Deze nascholing biedt u een helder overzicht van het ontwikkelproces van geneesmiddelen, en draagt bij aan een beter begrip van de risico’s, doorlooptijden en betekenis van nieuwe geneesmiddelen in de praktijk.

Glaucoom is een veelvoorkomende, vaak sluipende oogziekte bij ouderen, die zonder tijdige opsporing kan leiden tot onomkeerbare schade aan de oogzenuw, slechtziendheid of zelfs blindheid. Omdat patiënten in het beginstadium geen klachten ervaren, is vroegtijdige herkenning essentieel. Deze nascholing biedt u actuele kennis over de soorten glaucoom, de oorzaken, diagnostiek en behandelopties. In BLOK A wordt ingegaan op de fysiologie van het oog, de diagnostiek van glaucoom en het onderscheid met andere visusstoornissen zoals staar en maculadegeneratie. BLOK B behandelt de medicamenteuze behandeling, met nadruk op oogdrukverlagende druppels, therapietrouw, oogdruppeltechniek en voorlichting aan patiënten. Ook praktische hulpmiddelen bij het druppelen komen aan bod. Deze nascholing is gebaseerd op de NHG-Standaard Visusstoornissen (2015), de addenda van de Nederlandse Glaucoom Groep (2019) en de European Glaucoma Society-richtlijn (2020). Er wordt tevens stilgestaan bij de invloed van preferentiebeleid en medicijntekorten op de behandeling. U leert hoe u als zorgverlener actief kunt bijdragen aan optimale zorg voor patiënten met glaucoom – door tijdige signalering, juiste medicatie-inzet en goede begeleiding bij het gebruik.

Antibioticaresistentie is wereldwijd een groeiend probleem. In Nederland is het resistentieniveau relatief laag, dankzij het terughoudend voorschrijven van antibiotica. Toch blijft waakzaamheid essentieel. Het jaarlijkse NethMap/MARAN-rapport van onder andere het RIVM laat zien dat monitoring van gebruik en resistentieontwikkeling onverminderd nodig blijft. Deze nascholing biedt u een actueel overzicht van het antibioticumgebruik en de resistentiepatronen in Nederland. U krijgt een opfrissing van de basale werking van antibiotica en leert hoe bacteriën resistentie ontwikkelen. Ook komt aan bod welke maatregelen bijdragen aan het beperken van verdere resistentieontwikkeling. In deze e-learning wordt daarnaast aandacht besteed aan relevante bijwerkingen van antibiotica. Tot slot komt de rol van probiotica bij antibiotica-geassocieerde diarree aan bod, evenals het belang van goede advisering vanuit de apotheek bij het gebruik van zowel pro- als antibiotica. Deze nascholing helpt u verantwoord om te gaan met antibiotica en patiënten adequaat te informeren over veilig gebruik, bijwerkingen en ondersteunende maatregelen.

Infectieziekten behoren wereldwijd tot de belangrijkste oorzaken van ziekte en sterfte. Hoewel contact met micro-organismen onvermijdelijk is, biedt vaccinatie een effectieve manier om veel infectieziekten te voorkomen. Vaccins behoren tot de meest kosteneffectieve geneesmiddelen en hebben geleid tot de uitroeiing van ziektes zoals pokken, en mogelijk binnenkort ook poliomyelitis. Deze nascholing behandelt de werking en samenstelling van vaccins, de verwachte effecten en de toepassing ervan in de dagelijkse praktijk. U krijgt inzicht in hoe de Nederlandse overheid vaccinaties inzet en welke rol de apotheek daarbij speelt. De nascholing focust op vaccins ter preventie van infectieziekten en gaat daarnaast in op recente ontwikkelingen zoals vaccins tegen COVID-19, gordelroos, meningokokken en pneumokokken bij ouderen. De e-learning beperkt zich tot preventieve vaccins en verwijst voor specifieke productinformatie naar bronnen zoals het Farmacotherapeutisch Kompas of www.cbg-meb.nl. U wordt tevens bewust gemaakt van nieuwe toepassingsgebieden in onderzoek, zoals vaccins tegen allergieën, verslaving, atherosclerose en kanker. Deze nascholing helpt u actuele kennis toe te passen in de adviserende rol van de apotheker rondom vaccinatie.

Therapietrouw en correcte inhalatietechniek zijn cruciale factoren in de behandeling van astma. Toch gebruikt ruim een derde van de patiënten de medicatie niet volgens voorschrift, en hanteert 70% de inhalator verkeerd. Dat leidt tot verminderde effectiviteit en onnodige bijwerkingen. In deze nascholing wordt daarom uitgebreid ingegaan op het juiste gebruik van inhalatiemedicatie en de rol die apothekers hierin kunnen vervullen. De e-learning behandelt daarnaast de inhoud van de NHG-Standaard Astma bij volwassenen (2020), met aandacht voor diagnostiek en behandeling. Hoewel de NHG-Standaard Astma bij kinderen (2014) herzien wordt, wordt ook kort ingegaan op de behandeling van kinderen, met enige voorzichtigheid. Ook komt de ontwikkeling van regionale samenwerking in de eerstelijnszorg aan bod. Er is toenemende behoefte aan afstemming tussen apothekers en huisartsen over inhalatiemedicatie, regionale formularia en patiëntenvoorlichting. Tegelijkertijd wordt deze ontwikkeling beïnvloed door het preferentiebeleid van zorgverzekeraars. Deze nascholing biedt u praktische kennis, actuele richtlijnen en handvatten om als apotheker een actieve rol te spelen in optimale astmazorg – individueel én regionaal.