AccreDidact Apotheker

Spasticiteit, gekenmerkt door onwillekeurige spiercontracties en verhoogde spiertonus, is een veelvoorkomende en ingrijpende aandoening met uiteenlopende neurologische oorzaken zoals beroerte, multipele sclerose, cerebrale parese en dwarslaesie. De patiëntengroep is zeer heterogeen, maar de impact van spasticiteit op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven is bij velen groot. Behandeling vereist daarom zorgvuldige diagnostiek en een individueel afgestemde aanpak. In deze nascholing wordt in BLOK A ingegaan op de fysiologie van spiertonus en de regulatie ervan, gevolgd door een bespreking van de verschillende verstoringen die spasticiteit veroorzaken. In BLOK B worden de beschikbare farmacotherapeutische behandelingen en hun indicaties besproken. Hierbij is ook aandacht voor het onderscheid tussen spasticiteit, dystonie, rigiditeit en contracturen, evenals de complexiteit van diagnostiek. Met dit programma krijgt u als huisarts beter inzicht in de aard, impact en behandelopties van spasticiteit, inclusief de rol van spasmolytica. Hiermee bent u beter toegerust om deze patiënten effectief te begeleiden, samen met andere zorgverleners.

De overgang is een levensfase die bij vrijwel elke vrouw gepaard gaat met hormonale veranderingen en typische klachten zoals opvliegers, transpiratieaanvallen en urogenitale atrofie. Deze nascholing gaat in op de actuele stand van zaken rondom overgangsklachten en de behandeling ervan. Ook wordt stilgestaan bij atypische klachten die vaak met de overgang in verband worden gebracht, zoals stemmingsstoornissen, slapeloosheid, moeheid en gewrichtspijnen. In BLOK A worden de hormonale veranderingen tijdens de overgang besproken en komt aan bod hoe typische én vermeende atypische overgangsverschijnselen zich kunnen uiten. Er wordt aandacht besteed aan de diagnostiek en de impact van klachten op het dagelijks leven. BLOK B richt zich op de behandelopties. Hormoontherapie blijft voor veel vrouwen effectief, maar kent risico’s zoals trombo-embolische complicaties en een verhoogd risico op mammacarcinoom. Daarom is het belangrijk te weten wanneer oestrogenen al dan niet gecombineerd moeten worden met progestagenen, en welke alternatieve of aanvullende behandelingen mogelijk zijn. Deze e-learning helpt u als apotheker om vrouwen met overgangsklachten beter te begeleiden en te adviseren, mede aan de hand van de nieuwste inzichten en evidence-based behandelstrategieën.

Dankzij de vergrijzing groeit het aantal 65-plussers in Nederland aanzienlijk: van 3 miljoen in 2015 naar naar verwachting 4,7 miljoen in 2040. Met deze toename stijgt ook het aantal ouderen met complexe zorgvragen. Oudere patiënten hebben vaker te maken met multimorbiditeit en zijn door een veranderde fysiologie extra kwetsbaar voor schadelijke effecten van geneesmiddelen. Farmacotherapie bij ouderen vraagt daarom om specifieke kennis en zorgvuldigheid. In deze nascholing staat de kwetsbare oudere centraal. U leert welke medicatieproblemen veel voorkomen, hoe u omgaat met (poly)farmacie en welke rol de medicatiebeoordeling speelt. Ook wordt ingegaan op praktische aspecten bij het gebruik van geneesmiddelen, waaronder het herkennen van risicofactoren en het optimaliseren van de medicatieveiligheid. De e-learning biedt handvatten voor een effectieve en veilige farmacotherapeutische aanpak, toegespitst op de behoeften van kwetsbare ouderen.

Hoewel er op het gebied van anticonceptie ogenschijnlijk weinig is veranderd, zien we een duidelijke trend: steeds minder jonge vrouwen gebruiken de klassieke pil en kiezen vaker voor een spiraaltje – inmiddels beschikbaar in twee varianten. Deze nascholing gaat in op de nieuwste orale anticonceptiva, inclusief het 24/4-innameschema, en plaatst deze in het perspectief van huidige richtlijnen en praktijkvoorkeuren. Het NHG en de literatuur blijven de tweedegeneratiepil trouw, maar in de spreekkamer leven veel vragen: over doorbraakbloedingen, spotting, tromboserisico’s, hoofdpijn in de pilpauze, lactatie, en de relatie met mammacarcinoom. Deze e-learning bespreekt deze vragen praktisch en volledig. Daarnaast is er aandacht voor noodanticonceptie: de rol van de apotheker is toegenomen met de receptvrije beschikbaarheid van levonorgestrel en ulipristal. Wat zijn de verschillen, wanneer is welke geschikt en blijft het morning-afterspiraaltje een optie? Tot slot komen andere vormen van anticonceptie aan bod, zoals het hormoonspiraaltje, condoom, pessarium, sterilisatie en de lactatieamenorroemethode. Deze nascholing biedt een compleet en actueel overzicht voor de dagelijkse praktijk.

Dyslipidemie is een verzamelterm voor stoornissen in de samenstelling van lipiden in het bloed, zoals hypercholesterolemie en hypertriglyceridemie. Hoewel het woord niet voorkomt in het Pinkhof Geneeskundig Woordenboek (2006), is het klinisch relevant: dyslipidemie gaat vrijwel altijd gepaard met een verhoogd risico op atherosclerotische hart- en vaatziekten. Deze ziekten zijn wereldwijd, ook in Nederland, een belangrijke doodsoorzaak. In deze nascholing wordt eerst de fysiologie van bloedlipiden besproken. Vervolgens komen de verschillende vormen van dyslipidemie aan bod, met aandacht voor de onderliggende mechanismen en klinische implicaties. Tot slot worden de farmacotherapeutische behandelmogelijkheden uitgebreid behandeld, waaronder de rol van statines en andere lipidenverlagende middelen. De relevantie van dit onderwerp blijkt uit de cijfers: in 2010 bedroeg de ziekenhuisprevalentie van hart- en vaatziekten in Nederland 282.681 patiënten. In 2011 overleden 38.132 personen aan deze aandoeningen, vooral op hogere leeftijd. Als apotheker speelt u een belangrijke rol in de begeleiding en medicamenteuze behandeling van patiënten met dyslipidemie. Deze e-learning biedt u de nodige kennis en achtergrond om die rol optimaal te vervullen.

In de dagelijkse praktijk van de openbare apotheek krijgt u als apotheker regelmatig te maken met morele vraagstukken. De casus van mevrouw Jorissen illustreert hoe waarden, belangen en verantwoordelijkheden kunnen botsen – tussen patiënt, familie, zorgverleners en zorgverzekeraars. Farmaceutische zorg vindt plaats in een complex web van relaties waarin professionele keuzes steeds verantwoording vragen. Deze e-learning gaat in op de ethiek van de openbare farmacie. U leert over het krachtenveld waarin de apotheker opereert en de morele complexiteit van dagelijkse beslissingen. De nascholing biedt handvatten voor normatieve professionalisering: het vermogen om morele kwesties te herkennen, analyseren en bespreekbaar te maken. Daarbij krijgt u ook de Ethiekwijzer aangereikt: een praktisch hulpmiddel dat u helpt bij ethische reflectie in uw werk. U doorloopt achtereenvolgens de context van farmaceutische zorg, de rol van morele afwegingen in professioneel handelen, en de toepassing van ethische inzichten in concrete praktijksituaties. Deze nascholing helpt u om, naast vakinhoudelijke deskundigheid, ook uw ethische competenties te versterken – essentieel voor professionele, verantwoorde en zorgvuldige farmaceutische zorg.