AccreDidact Apotheker

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is een chronische longaandoening waarvan de prevalentie in de afgelopen decennia sterk is toegenomen. Volgens huisartsenregistraties heeft circa 2% van de Nederlandse bevolking COPD, al wordt vermoed dat het werkelijke cijfer door onderdiagnostiek aanzienlijk hoger ligt. Roken blijft de belangrijkste risicofactor, maar ook abnormale longontwikkeling op jonge leeftijd speelt een rol. De aandoening komt vooral voor bij mensen ouder dan 40 jaar, en de prevalentie bij vrouwen stijgt. COPD is een progressieve ziekte met aanzienlijke impact op de kwaliteit van leven. De ervaren ziektelast varieert sterk per patiënt en vormt het uitgangspunt voor het behandelbeleid. Deze e-learning helpt u bij het terugdringen van klachten op korte termijn en het voorkomen van longfunctiedaling en complicaties op lange termijn. In BLOK A leert u hoe u de ziektelastmeter inzet in het gesprek met de patiënt, gericht op leefstijlverandering zoals stoppen met roken en voldoende bewegen. BLOK B behandelt de rol van luchtwegmedicatie, die bij COPD primair klachtenverlichting biedt en bij een subgroep het aantal longaanvallen kan verminderen. Deze nascholing ondersteunt u in het optimaliseren van de zorg voor patiënten met COPD, vanuit een gepersonaliseerde benadering.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) komen frequent voor, vaak zonder klachten, maar onbehandeld kunnen ze ernstige gezondheidsschade veroorzaken. Huisartsen voeren ruim 60% van de soa-consulten in Nederland uit. Daarbij zijn voorlichting over veilige seks, partnerwaarschuwing en een passende behandeling essentieel. De apotheker speelt een belangrijke rol in de medicatie-uitgifte en het bieden van discrete, deskundige begeleiding. Deze nascholing biedt een actueel overzicht van diagnostiek, behandeling en preventie van soa’s. In BLOK A wordt ingegaan op de rol van de huisarts en apotheker bij soa-zorg, inclusief communicatie en medicatieverstrekking. BLOK B behandelt het gebruik van PrEP (pre-expositieprofylaxe), een effectieve preventieve maatregel tegen hiv, die vraagt om goede farmacotherapeutische begeleiding. De e-learning is gebaseerd op de NHG-Standaard Het soa-consult (2025), de multidisciplinaire richtlijnen Seksueel overdraagbare aandoeningen (update 2019) en Pre-expositie profylaxe (PrEP) ter preventie van hiv (update 2022). Na afloop wordt geadviseerd om lokale afspraken rondom soa-zorg en preventie te herzien en aan te scherpen.

Deze nascholing is op een aantal punten herzien in februari 2025. Het gebruik van geneesmiddelen tijdens zwangerschap en borstvoeding vereist uiterste zorgvuldigheid. Historische tragedies zoals die met thalidomide (Softenon®) en DES onderstrepen de ernstige risico’s voor het ongeboren kind. Tegelijkertijd is medicatie bij sommige aandoeningen onmisbaar, ook bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. In deze nascholing staat het verantwoord gebruik van geneesmiddelen rond de zwangerschap centraal. In BLOK A wordt ingegaan op de risico’s en afwegingen bij medicatiegebruik vóór, tijdens en na de zwangerschap. Hierbij komen zowel noodzakelijke farmacotherapie als alternatieven en leefstijladviezen aan bod. BLOK B focust op de rol van u als apotheker: informeren, controleren, signaleren van contra-indicaties en correct communiceren met andere zorgverleners. Kennis van de embryonale ontwikkeling in combinatie met farmacologische expertise is van vitaal belang. Tegelijk is de wijze van communicatie cruciaal: het evenwicht tussen geruststellen en eerlijk informeren vereist zorgvuldigheid. Deze e-learning helpt u bij het optimaliseren van uw adviserende en signalerende rol in de apotheek, om zo bij te dragen aan veilige farmacotherapie in deze kwetsbare periode.

Menstruatie, de overgang en overgangsklachten (het climacterium) staan volop in de belangstelling – niet alleen bij vrouwen, maar ook in de media. De aandacht richt zich op de variatie en intensiteit van klachten en de hernieuwde belangstelling voor hormonale behandeling. De weerstand tegen hormonen is aanzienlijk afgenomen. In Nederland bevinden zich op elk moment circa 1,8 miljoen vrouwen in de overgang. 80% ervaart vasomotorische symptomen zoals opvliegers en transpiratieaanvallen. Naast typische klachten komen ook menstruatieveranderingen, urogenitale atrofie en – volgens sommige bronnen – atypische klachten zoals stemmingsstoornissen, slapeloosheid of hoofdpijn voor. Deze nascholing onderzoekt wat hiervan wetenschappelijk onderbouwd is. In BLOK A staan de herkenning en bespreking van overgangsklachten centraal. Er wordt aandacht besteed aan het serieus nemen van klachten, niet-medicamenteuze benaderingen en het onderscheid tussen typische en atypische symptomen. BLOK B richt zich op de medicamenteuze behandeling: wanneer oestrogenen (al dan niet met progestagenen) zinvol zijn, en welke alternatieven effectief en veilig zijn. Deze e-learning biedt u actuele kennis op basis van de vernieuwde NHG-Standaard, en ondersteunt u in het bieden van passende zorg aan vrouwen met overgangsklachten.

De belangstelling voor het placebo-effect binnen de geneeskunde is de afgelopen jaren toegenomen. In deze nascholing worden drie relevante invalshoeken besproken. BLOK A behandelt enkele praktijkgerichte aspecten van placebo’s in klinisch onderzoek, waaronder de voor- en nadelen van actieve placebo’s. Ook wordt kort stilgestaan bij placebomechanismen zoals conditionering en neurobiologische modulatie, al ligt de focus op de toepasbaarheid in de praktijk. BLOK B richt zich op de toepassing van placebo- en nocebo-effecten in de dagelijkse praktijk. Aan de hand van casussen rond antidepressiva en statines wordt de impact van verwachtingen bij patiënt en arts belicht. Er bestaat momenteel geen evidence-based richtlijn, maar wel een internationaal opgestelde consensusrichtlijn met praktische aanbevelingen. Deze vormt samen met recente publicaties, Cochrane-reviews en hoofdartikelen uit het Geneesmiddelenbulletin de basis voor deze e-learning. Deze nascholing helpt u inzicht te krijgen in de werking en impact van placebo- en nocebo-effecten, met als doel de communicatie en behandelrelatie met uw patiënt te versterken.

Diabetes mellitus type 2 is een complexe aandoening met grote gevolgen voor de gezondheid. De herziene NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 bevat sinds november 2021 belangrijke aanpassingen in de medicamenteuze behandeling, bovenop de milde wijzigingen van mei 2021 in de niet-medicamenteuze aanpak. Deze veranderingen gelden zowel voor nieuwe als bestaande patiënten met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten. Implementatie in de dagelijkse praktijk is essentieel voor huisartsen, praktijkondersteuners (POH’s) en assistenten. Deze nascholing bespreekt in BLOK A de nieuwste richtlijnen, met aandacht voor cardiovasculaire risico's en het belang van een integrale benadering: normoglykemie, normotensie en verlaging van het cholesterolgehalte. BLOK B behandelt de toepassing van nieuwe bloedglucoseverlagende middelen en hun effect op complicaties. Diabetes mellitus type 2 komt steeds vaker voor en gaat gepaard met verhoogde morbiditeit en mortaliteit. Een nauwkeurige behandeling vermindert het risico op complicaties in hart, bloedvaten, nieren, ogen en zenuwstelsel. Deze e-learning helpt u de herziene standaard effectief toe te passen en zo bij te dragen aan betere zorg en uitkomsten voor uw patiënten.