Nascholing voor en door zorgprofessionals

Klimaatverandering heeft een aangetoonde negatieve invloed op de menselijke gezondheid. Er is toenemend bewijs dat dit ook voor verschillende neurologische en neurodegeneratieve ziektebeelden geldt, zowel voor de incidentie ervan als voor de klinische presentatie. Bovendien speelt het een rol bij de geografische verspreiding van neuro-infectieuze ziektebeelden. Andersom heeft de zorgsector zelf een aanzienlijke impact op het milieu. Deze bevindingen onderstrepen het dringende belang van verduurzaming van de zorg. Als a(n)ios of specialist ouderengeneeskunde, physician assistant of verpleegkundig specialist werkzaam in de ouderenzorg kunt u hierin bijdragen; uw invloedssfeer is groter dan u denkt. Een gezamenlijk initiatief vanuit de zorgsector is de Green Deal Duurzame Zorg, waarin concrete afspraken zijn gemaakt over duurzame plannen aan de hand van vijf thema’s: gezondheidsbevordering, kennis en bewustwording, CO2-reductie, circulair werken en medicatie(gebruik). Hierbij geven we concrete handvatten om direct aan de slag te gaan met verduurzaming van uw eigen praktijk.

De incidentie en prevalentie van de ziekte van Alzheimer en andere soorten dementie nemen toe. De diagnose heeft een grote impact op het individu, de omgeving en de gezondheidszorg als geheel. Derhalve is preventie van dementie een van de belangrijkste pijlers. The Lancet heeft recent een rapport uitgebracht over de mogelijk beïnvloedbare risicofactoren voor het ontwikkelen van dementie. Hieruit blijkt dat 45% van de risicofactoren te beïnvloeden is. Bovenop de oorspronkelijke twaalf risicofactoren uit het vorige rapport zijn nu onbehandeld gezichtsveldverlies en een hoog LDL-cholesterol toegevoegd aan de beïnvloedbare risicofactoren. In dit nascholingsartikel komen de veertien risicofactoren aan bod, waarbij met name aandacht wordt besteed aan de risicofactoren die voor de vasculair georiënteerde arts relevant zijn, zoals de ‘klassieke’ cardiovasculaire risicofactoren en leefstijlfactoren.

Paracetamol is wereldwijd een van de meest voorgeschreven pijnstillers en wordt beschouwd als de eerstekeusbehandeling voor milde tot matige pijn en koorts. Ondanks dit brede gebruik is het exacte werkingsmechanisme van paracetamol nog onbekend. Paracetamol wordt snel opgenomen en gemetaboliseerd in de lever tot niet-toxische metabolieten bij normaal gebruik; overdosering kan zorgen over ophoping van toxische metabolieten met leverschade tot gevolg. In dit artikel gaan wij dieper in op de farmacokinetiek en het werkingsmechanisme van paracetamol, en op de risico’s en de voordelen. Tot slot wordt de rol van paracetamol binnen de huidige pijnbestrijding en de bredere impact op de volksgezondheid en het milieu besproken.

Atherosclerotisch vaatlijden (ASCVD) is een van de meest voorkomende oorzaken van mortaliteit en morbiditeit. ASCVD is voor een groot deel gerelateerd aan modificeerbare leefstijlfactoren zoals roken, beweegarmoede en overgewicht. Helaas lukt het veel hart-en vaatpatiënten niet om de doelen zoals die worden gesteld bij CVRM te behalen. Modificeerbare risicofactoren, die veelal overeenkomen met modificeerbare leefstijlfactoren, zijn ook veelvoorkomend bij patiënten die wachten op een hartoperatie. Mijn promotieonderzoek richt zich op de preventie van ASCVD en het optimaliseren van de lichamelijke en mentale fitheid van patiënten die zich voorbereiden op een hartoperatie.

Geneesmiddelenallergieën kunnen potentieel gevaarlijk zijn en worden daarom zorgvuldig geregistreerd in patiëntendossiers. Lang niet alle geneesmiddelenreacties zijn echter een allergie. Een reactie wordt alleen een allergie genoemd als er een onderliggend immunologisch mechanisme is aangetoond. Een onterechte allergieregistratie kan resulteren in een onwenselijke vervanging van het eerstekeuzebeleid. Psychofarmaca kunnen verschillende bijwerkingen geven die tot uiting komen in de huid, maar echt allergische reacties zijn uiterst zeldzaam.

Eczeem is een veelvoorkomende inflammatoire huidaandoening met een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten en naasten. Eczeem kan in de meeste gevallen effectief en veilig behandeld worden met dermatocorticosteroïden. Helaas ervaren veel patiënten, maar ook sommige zorgverleners, spanning of angst voor het gebruik van dermatocorticosteroïden, wat resulteert in een lage therapietrouw. Hierdoor worden veel patiënten onderbehandeld en ervaren zij onnodige ziektelast. Voldoende kennis over de werking, eventuele bijwerkingen, het adequaat voorschrijven van en voorlichting geven over dermatocorticosteroïden is nodig voor een adequate behandeling. Dermatocorticosteroïden hebben een anti-inflammatoire en antiproliferatieve werking en geven vasoconstrictie. Bij correct gebruik treden bijwerkingen zelden op en zijn bijwerkingen vaak reversibel. Vanuit het Nationaal Constitutioneel Eczeem Project (NCEP) worden binnenkort uitgebreide informatie en materiaal over onder andere constitutioneel eczeem, atopie, en de behandeling van eczeem beschikbaar gesteld aan zowel patiënten als zorgverleners. Aan de hand van een casus belichten we hier de belangrijkste aandachtspunten rondom dermatocorticosteroïden.