Nascholing voor en door zorgprofessionals

Pijn is een veelvoorkomende klacht bij uiteenlopende aandoeningen en kent zowel een sensorische als emotionele component. Het kan aanwezig zijn zonder duidelijke weefselbeschadiging en vormt vaak een zelfstandige behandeluitdaging. Hoewel behandeling van de onderliggende oorzaak de voorkeur heeft, is pijnmedicatie in veel gevallen noodzakelijk. In deze e-learning krijgt u inzicht in de verschillende vormen van pijn en hun behandeling. BLOK A behandelt de pathofysiologie en diagnostiek van pijn, met aandacht voor gewrichtsklachten, rugpijn en neuropathische pijn. Pijn bij kanker blijft buiten beschouwing, omdat hieraan een aparte nascholing wordt gewijd. BLOK B richt zich op de behandeling van pijn, met nadruk op analgetica, hun farmacologische werking en het omgaan met bijwerkingen in de praktijk. Specifieke aandacht gaat uit naar pijnbestrijding bij ouderen. Deze nascholing biedt u praktische kennis om pijn bij diverse patiëntgroepen beter te herkennen en effectief te behandelen binnen de apotheek- of huisartsenpraktijk.

Pijn is een veelvoorkomende klacht bij uiteenlopende aandoeningen. Volgens de internationaal geaccepteerde definitie is pijn een onplezierige, sensorische én emotionele ervaring, die ook zonder aantoonbare weefselbeschadiging kan optreden. Behandeling van de onderliggende oorzaak heeft de voorkeur, maar in veel gevallen is pijnmedicatie onmisbaar. In BLOK A van deze nascholing worden de pathofysiologie en diagnostiek van verschillende pijnsoorten kort besproken. Aandacht gaat uit naar veelvoorkomende oorzaken zoals gewrichtsklachten en rugpijn, evenals naar het complexe fenomeen neuropathische pijn. Pijn bij kanker valt buiten deze e-learning en komt aan bod in een aparte nascholing volgend jaar. BLOK B richt zich op de behandeling van pijn. Besproken worden de verschillende analgetica, hun farmacologische werking en het omgaan met bijwerkingen in de praktijk. Ook wordt specifiek ingegaan op pijnbehandeling bij ouderen. De meeste casussen uit BLOK A krijgen in dit tweede blok een vervolg. Deze e-learning biedt u als apotheker praktische handvatten om pijnmedicatie doelgericht te begeleiden en de juiste adviezen te geven bij de behandeling van pijn in uiteenlopende situaties.

Bij het vervaardigen van restauraties is niet alleen de materiaal- en techniekkeuze belangrijk, maar ook de interactie tussen restauratie en omliggend mondweefsel. Restauraties met een slechte randaansluiting of subgingivale ligging kunnen schadelijke effecten hebben op het parodontium. Zelfs goed aansluitende restauraties veroorzaken plaqueophoping, wat bij subgingivale randen vaak leidt tot ontsteking, doordat de patiënt deze plaque moeilijk zelf kan verwijderen. In deze nascholing leert u welke factoren een rol spelen bij de wisselwerking tussen restauraties en het parodontium. Er wordt aandacht besteed aan de indicaties, contra-indicaties en technieken van chirurgische kroonverlenging. Door middel van hercontourering van zachte en harde weefsels, orthodontische extrusie, gingivectomie of een flapoperatie kan een subgingivale preparatierand supragingivaal worden gelegd, met als doel een beter reinigbare en duurzame restauratie. Na afloop van deze e-learning kunt u de voor- en nadelen van chirurgische kroonverlenging in klinische situaties afwegen en alternatieven bespreken. Hiermee draagt u bij aan een betere mondgezondheid en verhoogt u de kwaliteit van restauratieve zorg.

Koorts is de meest voorkomende reden voor een spoedconsult bij kinderen in de huisartsenpraktijk. Hoewel het meestal om onschuldige, zelflimiterende virale infecties gaat, is het vroegtijdig herkennen van ernstige bacteriële infecties van groot belang om ernstige gevolgen te voorkomen. De huisarts speelt hierin een cruciale rol. Deze nascholing richt zich op het herkennen van ernstige infecties bij kinderen met koorts. Daarbij wordt onder andere stilgestaan bij de herziene NHG-Standaard Kinderen met koorts (2008), de NICE Clinical guideline Feverish illness in children under five (herzien in 2013) en de richtlijn Koorts in de tweede lijn bij kinderen van 0-16 jaar van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (2013). In deze e-learning wordt de inhoud van deze richtlijnen besproken en gekoppeld aan recente wetenschappelijke inzichten die de herkenning van ernstige infecties ondersteunen. U krijgt praktische handvatten aangereikt om ernstige infecties vroegtijdig te signaleren en adequaat te handelen. Daarmee draagt deze nascholing bij aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor kinderen met koorts in de huisartsenpraktijk.

ADHD, oftewel attention deficit hyperactivity disorder, is een aandoening die inmiddels bij een breed publiek bekend is. Ze uit zich door druk en impulsief gedrag en komt vooral voor bij kinderen, met name bij jongens. ADHD gaat vaak samen met andere psychiatrische aandoeningen zoals gedragsproblemen, angst en depressie. In deze nascholing staat de medicamenteuze behandeling van ADHD centraal. In BLOK A worden de farmacologische kenmerken van de verschillende middelen besproken, met extra aandacht voor stimulantia zoals methylfenidaat en dexamfetamine. BLOK B gaat in op de bijwerkingen en andere praktische aandachtspunten in de apotheek. Ook komt het gebruik van middelen als atomoxetine, clonidine, antidepressiva en melatonine aan bod, al dan niet off-label. Stimulantia zijn zeer effectief bij ADHD: ze verbeteren de aandacht en concentratie, wat het dagelijks functioneren bevordert. Apothekersassistenten spelen een belangrijke rol in de begeleiding van deze medicatie, vooral door alert te zijn op (bij)werkingen en therapietrouw. Een begrippenlijst met termen uit deze nascholing is toegevoegd voor extra ondersteuning tijdens de e-learning.

Slaapklachten zijn veelvoorkomend in de huisartsenpraktijk. Vaak worden ze terloops genoemd, pas nadat andere klachten besproken zijn. Toch is het belangrijk om bij slaapproblemen goed door te vragen. Regelmatig blijkt dat mensen subjectief slecht slapen, terwijl er objectief geen sprake is van een slaaptekort. Vooral bij ouderen is het normaal om vaker wakker te worden tijdens de nacht. In deze nascholing leert u wat de definitie van een slaapstoornis is en hoe slaappatronen variëren per leeftijdsgroep. Er wordt aandacht besteed aan de normale veranderingen van slaap bij het ouder worden en aan het afwijkende slaappatroon bij kinderen ten opzichte van volwassenen. De e-learning benadrukt het belang van goede voorlichting en het geven van adviezen over slaaphygiëne. Slaapmiddelen worden in de praktijk nog te vaak en te snel voorgeschreven, terwijl eenvoudige maatregelen vaak voldoende kunnen zijn. Pas wanneer voorlichting en leefstijladviezen onvoldoende effect hebben, is het overwegen van medicatie aan de orde. U krijgt in deze nascholing praktische handvatten om patiënten met slaapklachten goed te begeleiden.